Son yıllarda elektrik fiyatlarında hızlı artışın yanında, 1 Şubat 2025 tarihinde yürürlüğe giren yeni tarife ile tüketimi yüksek olan hanelerin elektrik tüketim maliyetleri ciddi oranda yükseldi. Bunun yanında yaşadığımız pandemi süreci ile artan müstakil yaşam; villa tarzı yapılaşmayı hızlandırırken, bireysel enerji tüketimini önemli ölçüde artırdı. Özellikle büyük metrekareye sahip evlerde ısıtma, soğutma ve aydınlatma gibi ihtiyaçlar, elektrikli araçların kullanımının artması enerji maliyetlerinde belirgin bir yükselişe neden oldu. Bu gelişmeler, yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ilgiyi artırırken, çatı güneş enerji sistemlerini elektrik faturalarını azaltmada tüketicilerin tercih ettiği bir seçenek haline getirdi. Bu yazımızda villa ve müstakil evler için çatı güneş enerjisi sistemleri ile elektrik faturanızı azaltırken doğru bir yatırım için ipuçları vereceğiz.

Kurulum sürecinin ilk adımı doğru mühendislik ve evinize özel tasarım ileevin güneş enerjisi potansiyelinin değerlendirilmesidir. Bu aşamada, çatının yönü, eğimi, gölgelenme durumu ve yapısal özellikleri incelenir. Ayrıca, evin enerji tüketim profili analiz edilir ve optimal sistem boyutu belirlenir. Bu noktada unutmamız gereken en az 25 yıl sorunsuz bir şekilde çalışan bir sistem tasarlamayı hedeflediğimizdir.

Güneş Enerji sistemlerinde doğru partner seçimi çok önemlidir. Evinizin çatısına faydalı ömrü 25-30 yıl olan şebeke bağlantısı olan sistemler kurulurken bu sistemlerin çok güvenli ve mevzuatlara uygun bir şekilde doğru teknisyenler tarafından kurulması gerekiyor. Teknik değerlendirmeler neticesinde hassas montaj süreçleri en üst segment malzeme seçimiyle yapılarak mekanik ve elektriksel kurulumlar en yüksek kalite standartlarında gerçekleştirilmelidir.

Ayrıca kurulum firması seçerken projelendirme, tedarik, izin süreçleri, devreye alma süreçlerini uçtan uca yönetebilecek yetkin uzman kadroları bulunan deneyimli firmalar dikkate alınmalıdır. Mümkünse firmanın yaptığı kurulumları ve referansları inceleyin.

Son olarak dünyadaki istatistiklere baktığımız zaman ev tipi sistemlerin çoğu kurulduktan 2 yıl sonra sahipsiz kalıyor. 25-30 yıl boyunca çatıdan elektrik üretmesini beklediğimiz böyle bir sistem için, mutlaka teknik altyapısı güçlü, uzun yıllar bakım-onarım hizmeti verebilecek güvenilir bir firmayla çalışılmasını öneririz.

Çatı yapısının detaylı analizi, güneş paneli kurulumunun ilk ve en önemli adımıdır. Öncelikle tercihen güney cepheye kurulum yapılması gerekir, doğu-batı yönlerinde panel yerleşimi mümkündür. Farklı cephelere bakan kurulumlar için güç optimizeri teknolojisi tercih edilebilir.

Daha sonra çatının panelleri taşıyabilecek yapısal bütünlüğe sahip olduğundan emin olunmalıdır. Çatıda sızıntı veya çatlak gibi hasarlar varsa, kurulum öncesinde bunların onarılması gerekir.

Montaj sisteminin sağlam bir şekilde yerleştirilmesi için çatı malzemesi ve yapısı detaylı şekilde incelenmelidir. Farklı çatı kaplamasına göre konstrüksiyon seçimi yapılmalıdır. Özellikle kiremit çatılarda, montaj braketlerinin doğru konumlandırılması sistemin dayanıklılığı açısından büyük önem taşır.

Güneş panellerinin maksimum verimle çalışması için güneşlenme analizi yapılması şarttır. Türkiye'de ortalama günlük güneşlenme süresi 4-7 saat arasında değişmektedir. Bu süre, panel sayısı ve sistem kapasitesinin belirlenmesinde bizlere yardımcı olur. Simülasyon programları meteorolojik verilere göre lokasyon bazında güneşlenme analizi raporu çıkarmaktadır.

Çatının yönü ve eğimi, güneş ışınlarından maksimum fayda sağlamak için kritik bir unsurdur. Güney yönüne bakan çatılar, güneş enerjisi sistemleri için ideal konumdadır. Doğu ve batı cephelerine de panel yerleştirmek mümkündür. Çatı alanının bu yerleşime uygunluğu kontrol edilmelidir. Baca, klima ünitesi, anten v.s. etki edebilir. Ayrıca, yakındaki ağaçlar veya binalar gibi gölgeleme yapabilecek unsurların belirlenmesi gerekir.

Bir Çatı GES projesinde güneş enerjisi sistemlerinin verimli çalışması için doğru bileşenlerin seçimi büyük önem taşır. Bu sistemlerin kalbi konumundaki temel bileşenler, 25 yıl kesintisiz ve sürdürülebilir enerjinin temelini sağlar.

Güneş Panelleri, güneşten gelen ışık enerjisini toplamak için genellikle bir evin çatısına yerleştirilen ürünlerdir. Paneller bu enerjiyi (güneş ışığını) Doğru Akım elektriğine (DC elektrik) dönüştürür. Bu DC elektrik daha sonra invertöre beslenir.

Birlikte çalışan güneş panellerine Dizi (String) adı verilir.

Güneş panellerinin hareketli parçaları yoktur ve bu nedenle kaliteli panellerin genellikle en az 25 yıllık bir faydalı ömrü vardır.

25 yıl sonunda paneller %10 verim kaybı ile çalışmaya devam edebilir.

%20 ve üzeri verim kayıpları her zaman arıza olarak değerlendirilmeli, sebebi araştırılmalıdır.

İnvertör seçimi, sistemin verimli çalışması için kritik öneme sahiptir. İnvertörler, panellerden gelen doğru akımı (DC) evde kullanılabilir alternatif akıma (AC) dönüştürür. İnvertör seçimi yaparken, sistemin kapasitesi ve verimlilik oranı göz önünde bulundurulmalıdır.

Günümüzde piyasada %95 ile %99 arasında verimlilik sağlayan invertörler mevcuttur. MPPT (Maksimum Güç Noktası Takibi) özelliği bulunan invertörler, panel performansını optimize eder ve enerji kayıplarını minimize eder.

İnvertör seçiminde dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri de AFCI (DC Ark Arızası Devre Kesici) özelliğidir. Bu özellik, özellikle konektörlerde oluşabilecek ark kaynaklı yangın tehlikelerini önler.
Gölgeli güneş panelleri doğrudan güneş ışığı alan panellerden daha az güç üretir.
Çatınız yalnızca günün belirli saatlerinde kısmi gölgeye maruz kalıyorsa, aşırı verim kaybını önleyecek solar invertör çözümleri mevcuttur.

Şu anda mevcut olan üç tip invertörün (dizi invertörler, mikro invertörler ve güç optimize edici invertörler) hepsi gölgeyle farklı şekillerde mücadele etmektedir.

Ayrıca güç optimizerli invertörler sayesinde panel bazlı üretim optimizasyonu ile hem enerji üretimi ve sistem güvenliği arttırılır hemde standart olarak sunulan ark tespit ve DC gerilim sönümlendirme özellikleri sayesinde sistem güvenliği arttırılır.

Çatı üzeri güneş paneli sistemi için bir konstrüksiyon sistemi seçerken, çatının yapısal bütünlüğünü koruyarak ek yükleri destekleyebilecek bir yapı seçmek önemlidir. Kullanılan malzemeler sistemin minimum 25 yıl enerji üreteceğini hesap ederek tasarlanmalı; alüminyum veya galvanizli çelik gibi malzemelerle korozyona karşı direnci artırmalıdır. Yapının yerine göre rüzgâr hızlarına ve kar yüklerine dayanacak şekilde tasarlanması gereklidir ve ekstrem hava koşullarına karşı esneklik sağlanmalıdır. Enerji üretimini en üst düzeye çıkarmak için ideal eğim ve yönlendirme gölgelenmeyi en az seviyeye indirmek önemlidir. Ayrıca montaj sistemi panel performansını optimize etmek için yeterli havalandırma sağlamalı ve aşırı ısınmayı engellemek amacıyla tasarlanmalıdır.

Ek olarak muhtemel zararları önlemek ve uzun vadeli güvenilirlik sağlamak için montaj kolaylığı ve çatı kaplama malzemelerine uyumluluk göz önünde bulundurulmalıdır.

Güneş enerjisi sistemlerinin doğru boyutlandırılması, ev sahiplerinin uzun vadede maksimum fayda sağlaması açısından büyük önem taşır. Sistemin boyutlandırılması ve maliyet hesabı, detaylı bir analiz süreci gerektirir.

Sistem boyutlandırmanın ilk adımı, evin enerji tüketiminin doğru analiz edilmesidir. Bunun için öncelikle elektrik faturalarındaki aylık tüketim değerleri incelenmelidir. Ortalama bir müstakil ev için günlük elektrik tüketimi yaklaşık 15-20 kWh civarındadır. Günümüzde elektrikli araçların kullanımının artması ve doğalgaz olmayan bölgelerde ısı pompası kullanımı gibi ek ihtiyaçlar bu değerleri arttırabilmektedir.
Enerji tüketimini hesaplarken evdeki tüm elektrikli cihazların günlük kullanım süreleri ve güç tüketimleri dikkate alınmalıdır. Bir örnek üzerinden gidecek olursak;

• Buzdolabı: 1.2 kW/gün
• Çamaşır makinesi: 1.8 kW/kullanım
• Bulaşık makinesi: 2 kW/saat
• LED aydınlatma: 0.5 kW/gün
• Televizyon: 2 kW/gün
• Elektrikli şarj istasyonu:1 tam dolum 70 kW

Bununla birlikte, mevsimsel değişiklikler ve özel durumlar da göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin, yaz/kış aylarında klima kullanımı nedeniyle enerji tüketimi artabilir.

Güneş enerjisi sistemleri 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanununa istinaden lisanslı veya lisanssız olarak kurulabilmektedir. Kanunun 14. Maddesine göre lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf olarak müstakil evler ve iş yerleri çatılarına güneş enerjisi sistemleri kurabilirler. Bu kurulumlarına tamamı ilgili Elektrik Dağıtım Şirketi (EDAŞ) proje onaylı ve Belediye uygunluğu alınarak yapılmak zorundadır.

EPDK tarafından düzenlenen " Elektrik Piyasasında Tüketim Tesisi ile Aynı Ölçüm Noktasından Bağlı ve Güneş Enerjisine Dayalı Üretim Tesisleri İçin Lisanssız Üretim Başvurularına ve İhtiyaç Fazlası Enerjinin Değerlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar" ile ilgili çalışmasını tamamlamıştır ve 18.01.2018 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Aynı mevzuatlarda 25 kW (eskiden bu rakam 10 kW olarak geçmekteydi) büyüklüğüne kadar çatı tipi ges kurmak isteyen tüketicinin yapması gereken başvuruya dair düzenlemelerle birlikte santralin şebekeye nasıl bağlantı yapılacağını, dağıtım şirketinin geçici kabul, bağlantı anlaşması gibi işlemlerini nasıl gerçekleştireceğini ve ihtiyaç fazlası enerjinin hangi yolla değerlendirileceğini düzenlemiştir.

Bu kanun kapsamında izinsiz kurulumlar tespit edilmesi durumunda herhangi bir bildirime gerek kalmaksızın ilgili şebeke işletmecisi tarafından GES tesisinin sökülmesi ve şebekeden ayrılması istenir.

Pronet Solar olarak GES projelerinizde tüm izin ve hukuki süreçleri uzman ekibimizle yönetiyor, bürokratik süreçleri sizin adınıza takip ederek onay süreçlerinizi hızlandırıyoruz.

Güneş enerjisi sisteminin kurulumundan sonraki süreç, sistemin uzun ömürlü ve verimli çalışması için büyük önem taşır. Düzenli takip ve bakım, yatırımınızın maksimum fayda sağlamasını garanti altına alır.

Güneş panellerinin düzenli bakımı, sistemin performansını ve ömrünü doğrudan etkiler. Örneğin paneller üzerinde biriken toz, yaprak ve diğer kirleticiler, enerji üretiminde %5-10 oranında düşüşe neden olabilir.

Bakım sürecinde özellikle dikkat edilmesi gereken noktaları ise 4 madde altında sıralayabiliriz.

• Kablo bağlantılarının kontrolü ve varsa gevşek bağlantıların sıkılaştırılması
• İnvertör fanlarının ve soğutma sistemlerinin temizliği
• Panel yüzeylerinde çatlak veya hasar kontrolü
• Montaj sistemlerinin sağlamlık kontrolü

30 yıllık tecrübemizle oluşturduğumuz güçlü servis organizasyonumuz sayesinde, Türkiye’nin her köşesinde güneş enerjisi yatırımlarınızın yanında oluyoruz. Hızlı ve etkin çözümlerimizle, güneş enerjisi sistemlerinizin verimli ve kesintisiz çalışmasını sağlarken, yatırımınızı güvence altına alıyoruz.

Modern güneş enerjisi sistemleri, üretim performansının dijital olarak izlenmesine olanak tanır. İzleme sistemleri sayesinde günlük, aylık ve yıllık enerji üretimi detaylı şekilde takip edilebilir. Ayrıca, sistemdeki olası sorunlar erkenden tespit edilebilir.

İnvertör ekranında veya mobil uygulamalar aracılığıyla takip edilebilen temel performans göstergeleri:

• Anlık güç üretimi
• Günlük toplam enerji üretimi
• Panel sıcaklıkları
• İnvertör verimliliği

Pronet Solar olarak, güneş enerjisi sistemlerinin yanında, güvenlik, kamera sistemleri, akıllı ev otomasyonu, elektrikli araç şarj istasyonları ve enerji depolama için batarya çözümleri gibi geleceğin teknolojilerini bir araya getiren entegre bir ekosistem sunuyoruz. Tüm bu çözümleri tek bir platform üzerinden kontrol edebilme imkânı sağlıyoruz.

Güneş enerjisi sistemlerinin net geri dönüş süresi, bölgesel faktörler ve sistem verimliliğine göre farklılık gösterir. Bu noktada 4 temel unsur geri dönüş süresini önemli oranda etkiler.

• Sistemin kurulu gücü ve verimliliği
• Bölgenin güneşlenme süresi ve yoğunluğu
• Elektrik fiyatlarındaki değişimler
• Tüketim noktasında üretim yapılması (öztüketim oranı)

Bizim tecrübemiz projelerde 5-7 yıl arası geri dönüş süresinin ideal olduğudur.

Pronet Solar olarak villa veya müstakil evleriniz için çatı tipi güneş enerji sistemlerinin keşif ve fizibilite süreçleri, projelendirilmesi, anahtar teslim kurulumu, işletme ve bakımı konusunda uzman mühendislerimizle çözümler sunuyoruz. Eviniz için bir çatı GES projesi düşünüyorsanız aşağıdaki formu doldurarak bize ulaşabilir, ücretsiz keşif hizmetimizden yararlanabilirsiniz.